مفاهیم آینده‌نگر در اسلام و آثار تربیتی آنها

آینده مفهومی است که اندیشه و تأمل در خصوص آن، برای همگان لازم و پرجاذبه است. افراد دوست دارند بدانند سرنوشت جهان در آینده چگونه رقم خواهد خورد؟ انسان چه اهداف و برنامه‌هایی برای آینده باید داشته باشد؟ با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته در عرصه‌های مختلف، آیا بشر در آینده به عدالت، امنیت، رفاه و آسایش دست خواهد یافت؟ چگونه می‌توان از رخدادها و موقعیت‌های پیش آمده فعلی، جهت کیفیت‌بخشی به فعالیت‌های آینده بهره جست؟ امروزه فهم آینده و تصویرسازی واقع‌بینانه از آینده، امری بایسته و ضروری به نظر می‌آید. از آنجا که خداوند مدبر و آگاه، نظام هستی را با غایت‌مندی ترسیم نموده است؛ قطعاً چشم‌اندازهای آینده‌نگرانه‌ای را برای روشن شدن مسیر حرکت آدمی مورد نظر قرار داده است که آگاهی افراد از این دورنماها و کسب معرفت صحیح درخصوص آنها می‌تواند نقش اساسی در جهت‌دهی و کیفیت‌بخشی به بینش، نگرش، گرایش و اعمال و رفتار آدمی ایفا نماید. بدین منظور این نوشتار به دنبال آن است که مفاهیم مورد اشاره در آموزه‌های دین اسلام را که دلالت آشکار و ضمنی بر مفهوم آینده‌نگری دارند شناسایی و آثار تربیتی آنها را در ابعاد فردی و اجتماعی بیان دارد.